zaterdag 12 oktober 2024

Polaris Dawn

Nog geen drie jaar geleden werd Inspiration4 de eerste private orbitale ruimtevlucht. Daar heb ik toen ook een artikeltje over geschreven. Jared Isaacman, een rijke Amerikaanse ondernemer (tevens ervaren straaljagerpiloot) charterde een ruimtevlucht bij SpaceX en maakte samen met drie medereizigers een inspirerende meerdaagse trip in een baan om de Aarde.

Dat reisje was een groot succes en Isaacman had nog wat geld over, dus hij boekte al snel daarna opnieuw een vlucht bij SpaceX. Na wat uitstel werd de raket 10 september 2024 gelanceerd. Net zoals vorige keer bestond de bemanning uit twee vrouwen en twee mannen. De vlucht was alvast goed voor enkele records. Zo hebben de astronauten een hoogte van 1.400 km boven het aardoppervlak bereikt (ter vergelijking: het Internationaal ruimtestation ISS draait zijn baantjes op amper 400 km hoogte). Alleen de Apollo-astronauten die naar de maan reisden, waren ooit verder van onze planeet verwijderd. Het is de eerste keer dat een Dragon-capsule een dergelijke hoogte bereikt.

Het was ook de eerste keer dat private astronauten (niet in dienst van de NASA, de ESA of andere ruimtevaartorganisaties) een ruimtewandeling hebben gemaakt. Twee van de vier astronauten, Jarid Isaacman en Sarah Gillis, hebben zich elk om beurt een tijdje buiten de ruimtecapsule gewaagd (maar bleven er wel de hele tijd fysiek mee verbonden).

Hoewel dat voor die twee ongetwijfeld een fantastische ervaring betekende, was dat niet alleen maar om van het mooie uitzicht te genieten. Neen, de bedoeling van de hele operatie was om voor het eerst de gloednieuwe SpaceX-ruimtepakken te testen, die er overigens veel eleganter uitzien dan de lompe NASA-pakken.

In tegenstelling tot het ISS beschikt de Dragon-capsule niet over een luchtsluis. Dat betekent dat de volledige capsule eerst luchtledig gezogen wordt alvorens het luik open kan. Alle vier de astronauten zijn dan dus volledig op hun ruimtepakken aangewezen.

Het mag dan wel om een private ruimtevlucht gaan, je mag de ruimtereizigers beslist niet omschrijven als ‘ruimtetoeristen’. Er stonden maar liefst 36 verschillende experimenten van 31 partnerinstituten over de hele wereld op de agenda, voornamelijk met betrekking tot het effect van ruimtevluchten op het menselijk lichaam. Door de grote hoogte passeert het ruimtetuig ook door een deel van de Van Allen-stralingsgordels. Die straling is niet ongevaarlijk, maar de astronauten werden er maar gedurende korte tijd aan blootgesteld. De capsule brengt het grootste deel van de tijd immers in een lagere baan door, waar de astronauten beter beschermd zijn tegen straling uit de ruimte.

In onderstaande muziekvideo zie je Sarah Gillis viool spelen aan boord van de ruimtecapsule, terwijl verschillende orkesten verspreid over de hele wereld mee musiceren. Het is toevallig één van mijn favoriete muziekstukken: Rey’s Theme van John Williams, uit de soundtrack van Star Wars: Episode VII – The Force Awakens. Dit is officieel het eerste vioolstuk dat in de ruimte wordt gespeeld, maar vóór Gillis waren er uiteraard al andere muzikale astronauten. De bekendste is wellicht de Canadees Chris Hadfield, die zijn gitaar meenam aan boord van het ISS en er Space Oddity van David Bowie vertolkte. Ook die muziekvideo kun je bekijken op YouTube.

Polaris Dawn is de eerste van drie vluchten in het Polaris-programma. Ja, Isaacman heeft duidelijk de smaak te pakken. De volgende vlucht, opnieuw met een Crew Dragon-capsule, wordt momenteel voorbereid. Over enkele jaren moet het sluitstuk een bemande vlucht met Starship worden, het ambitieuze ruimtetuig van SpaceX, dat uiteindelijk mensen naar de maan en later naar Mars moet brengen. Maar neem het van mij aan: dat zal ongetwijfeld weer met de nodige vertragingen gepaard gaan. Het volledig met privégeld gefinancierde Polaris-programma heeft tot doel nieuwe technologie te testen die van belang is voor de bemande ruimtevaart, om zo de menselijke aanwezigheid in de ruimte een flinke boost te geven.

Tot slot nog dit weetje: tijdens de vlucht van Polaris Dawn werd ook nog het record gebroken van het grootste aantal mensen die tegelijkertijd in een baan om de aarde waren. Op 11 september 2024 waren er voor het eerst 19 astronauten tegelijkertijd in de ruimte: zes astronauten en drie kosmonauten aan boord van het ISS, drie in een Soyuz-capsule op weg naar het ISS, drie taikonauten in het Chinese ruimtestation Tiangong, en de vier Polaris-astronauten in hun Dragon-capsule. Het oude record, 17, dateerde van vorig jaar.

polarisprogram.com/dawn
www.youtube.com/watch?v=lD1ixTr4JWY
www.youtube.com/watch?v=pDyl6I6ESSw

Geen opmerkingen:

Een reactie posten