Gebotopia: Sci-Fi Ball Lockdown Edition en Planetfest ’21

Een voordeel van de coronapandemie is dat er tegenwoordig heel veel online events gehouden worden. Op die manier heb ik al een aantal evenementen kunnen volgen waar ik anders niet bij geweest zou zijn. Afgelopen weekend was het weer erg druk. Zaterdag was er Sci-Fi Ball, een Engelse sci-fi-con die normaal gezien het hele weekend in Southampton had moeten plaatsvinden. De geplande editie voor 2021 werd afgelast en vervangen door een online ‘Lockdown Edition’, waarbij de hele dag hoogtepunten uit voorbije Sci-Fi Balls en twee kortfilms gestreamd werden. Ik was nog nooit naar Sci-Fi Ball geweest, maar ik heb nu sinds zaterdag een goed idee van hoe het er op die con aan toegaat, en ik vond het erg leuk om de panels van acteurs en actrices als Zienia Merton (Sandra Benes in Space: 1999), Peter Jurassik en Stephen Furst (Londo Mollari en Vir Cotto in Babylon 5), Richard Biggs (Stephen Franklin in Babylon 5), René Auberjonois (Odo in Star Trek: Deep Space Nine) en Nichelle Nichols (Nyota Uhura in Star Trek) te zien.

Diezelfde avond ging een ander tweedaags evenement van start: Planetfest ’21. Planetfest is de jaarlijkse conferentie van The Planetary Society, een internationale niet-gouvernementele non-profitorganisatie voor de promotie van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van ruimtevaart en astronomie.

Van sciencefiction naar sciencefact! Planetfest ’21 stond voornamelijk in het teken van Mars, en dat is natuurlijk niet toevallig. Gedurende de voorbije dagen zijn al twee ruimtetuigen bij de planeet Mars aangekomen: Hope, een orbiter gelanceerd door de Verenigde Arabische Emiraten, en Tianwen-1, een orbiter + lander + rover van China. De Tianwen-1 is sedert 10 februari in een baan om Mars. Later dit jaar, in mei, zou de lander met rover naar het Marsoppervlak moeten afdalen.

Aanstaande donderdag, 18 februari, arriveert het Amerikaanse Mars 2020-ruimtetuig bij de rode planeet. Die dag zal een grote rover, die de naam Perseverance heeft meegekregen, met een ‘sky crane’ zachtjes aan de grond worden gezet. De sky crane-techniek werd in augustus 2012 voor het eerst met succes toegepast voor de Curiosity-rover.

Deze missie heeft heel wat nieuwigheden in petto. Voor het eerst zullen monsters van de Marsbodem genomen worden, die door een latere missie opgepikt zullen worden en terug naar de Aarde zullen worden gebracht – dat is althans de bedoeling. Ook voor het eerst is er een kleine drone aan boord van de rover, een mini-helikopter genaamd Ingenuity. Voorlopig gaat het om een testmodel dat in de buurt van de rover zal blijven, maar later plant de NASA grotere modellen die autonoom de planeet zullen kunnen verkennen. Er is ook een microfoon aan boord van de rover, die voor het eerst geluiden op Mars zal registreren.

Planetfest ’21 bood een interessant en gevarieerd programma, met tal van prominente sprekers als Bill Nye, Hakeem Oluseyi, Phil Plait, Katie Mack, Bruce Betts, Rob Manning, en vele anderen. De conferentie opende zaterdagavond met de première van Sailing The Light, een documentaire die het verhaal vertelt van de succesvolle Lightsail-2-missie, die moest aantonen dat een gecontroleerde ruimtevlucht met een zonnezeil of lichtzeil mogelijk was. Lightsail is een lowbudget-missie, bekostigd door The Planetary Society zelf. Zoals op aarde een zeilschip voortgestuwd wordt door de druk van de wind, wordt in de ruimte een zonnezeil voortgestuwd door de druk van het zonlicht.

Op 18 februari komt er nog een vervolg aan Planetfest, met de Mars Perseverance Rover Landing Watch Party. Dan zal iedere zichzelf respecterende ruimtevaartfanaat in spanning voor het computer- of tv-scherm zitten, want dan kijken we allemaal samen naar de landing van Perseverance. Het wordt ontzettend spannend, want een gevaarte van meer dan duizend kilogram heelhuids op het oppervlak van Mars zetten is echt niet makkelijk. Het hele proces, vanaf het moment dat het ruimtetuig de Marsatmosfeer binnenkomt tot het ogenblik dat de rover veilig aan de grond staat, duurt zowat zeven minuten en wordt in het Engels onheilspellend ‘seven minutes of terror’ genoemd.

Eerst moet het tuig zo veel mogelijk snelheid verliezen door af te remmen op de atmosfeer, waarbij het beschermd wordt door een hitteschild. Via kleine stuurraketjes wordt het traject nog bijgestuurd. De snelheid is nog steeds supersonisch wanneer de enorme parachute opengaat. Even later wordt het hitteschild afgeworpen. Tijdens deze fase van de afdaling maakt het toestel foto’s van het oppervlak, die vergeleken worden met een kaart in de boordcomputer, zodat het precies weet waar het is en zodat eventuele obstakels nog kunnen worden vermeden door bij te sturen. Wat later wordt ook de parachute afgeworpen en komt de sky crane met de rover los van het beschermende omhulsel. De sky crane beschikt over retroraketten, die het toestel verder afremmen. Ter bestemming aangekomen wordt de rover zachtjes aan kabels neergelaten voor een superzachte landing, waarna de sky crane wegvliegt en even verderop neervalt. Onderstaand YouTube-filmpje laat zien hoe het allemaal in zijn werk zal gaan. Of het ook zonder kleerscheuren lukt, weten we donderdagavond rond een uur of tien.