Nu het nieuws al maanden wordt gedomineerd door de coronacrisis, zou je bijna vergeten dat 2020 uitgeroepen werd tot het Van Eyckjaar. Begin dit jaar was er in het Museum voor Schone Kunsten (MSK) in Gent een grote tentoonstelling onder de naam Van Eyck. Een optische revolutie. Ik wou daar heel graag naartoe, maar toen kwam de coronalockdown roet in het eten gooien, waardoor ook deze tentoonstelling vroegtijdig afgebroken werd. Verlengen was jammer genoeg niet mogelijk, aangezien heel wat voor de expositie geleende kunstwerken terug naar hun eigenaars moesten.
Centraal in de tentoonstelling stond de restauratie van het bekendste werk van de gebroeders Jan en Hubert van Eyck: het Lam Gods. De gerestaureerde panelen van dit veelluik zijn ondertussen terug te bekijken in de Gentse Sint-Baafskathedraal.
Maar gelukkig is er nog het internet! Toerisme Vlaanderen (ook gekend als VisitFlanders), zeg maar het Vlaamse bureau van toerisme, postte op zijn YouTube-kanaal een reeks video’s onder de titel Stay At Home Museum. In de eerste aflevering gidst co-curator Till-Holger Borchert ons langs de meesterwerken van de Van Eyck-expo. Zo kunnen we tóch nog zien wat we in Gent gemist hebben.
Inmiddels is ook Brugge op de kar van het Van Eyckjaar gesprongen, zij het dan met een iets bescheidener tentoonstelling. In het Groeningemuseum kun je nog tot 6 september naar de expo Van Eyck in Bruges. Afgelopen zondag zijn we er een kijkje gaan nemen.
Allereerst een waarschuwing: als je speciaal hiervoor naar Brugge komt, kun je wat ontgoocheld zijn. Er zijn slechts twee schilderijen van Jan van Eyck te zien: Madonna met kanunnik Joris van der Paele en Portret van Margareta van Eyck. Daarnaast is er nog een derde schilderij, Maria met kind in een interieur, niet van de hand van Van Eyck zelf, maar van een van zijn navolgers, duidelijk in de stijl van de meester.
Madonna met kanunnik Joris van der Paele, het pronkstuk van de tentoonstelling in Brugge, is na het Lam Gods het tweede grootste schilderij van Van Eyck. Ik ken het werk overigens al vanaf mijn prilste jeugd. Ik herinner me het schilderij nog heel goed uit mijn Artis-boek over de Vlaamse Primitieven. (Je weet wel: Artis-punten verzamelen en inruilen tegen foto’s, boek kopen, zelf de foto’s erin plakken.)
Verder kun je op deze kleine expo ook nog archiefdocumenten en recente onderzoeksresultaten zien, die een nieuw licht laten schijnen op het werk en leven van de schilder. Bijzonder interessant is het te zien hoe via infraroodreflectografie (IRR) de ondertekeningen zichtbaar gemaakt kunnen worden. IRR registreert het koolstofhoudend materiaal in een schilderij. Vaak is dat de ondertekening, soms ook de verf. Soms zijn er opmerkelijke verschillen te zien tussen de ondertekening en het afgewerkte schilderij.
Met hetzelfde toegangskaartje – gratis voor inwoners van Brugge – kun je daarna overigens ook de permanente collectie van het museum bezoeken, met onder andere werken van andere Vlaamse primitieven (Hans Memling en Gerard David), het maniërisme (Pieter Pourbus), neoclassicistische werken (Joseph Odevaere en Joseph Ducq), Vlaams expressionisme en 20e-eeuwse moderne kunst (René Magritte, Roger Raveel, Raoul De Keyser).
Wij vonden een bezoekje toch wel de moeite waard, en we hebben er beslist een en ander van opgestoken.
www.mskgent.be/nl/tentoonstellingen/van-eyck
www.museabrugge.be
www.museabrugge.be/kalender/tentoonstellingen/jan-van-eyck-in-bruges-1
www.visitflanders.com
www.youtube.com/watch?v=1IZxr6eGJqk&vl=nl
Mooi verslag!
BeantwoordenVerwijderen