dinsdag 20 augustus 2019

Intersteno Anthem

Het absolute hoogtepunt van de opening ceremony van het 52e Intersteno-congres in Cagliari was ongetwijfeld de wereldpremière van het Intersteno Anthem. Het anthem kwam er op initiatief van Carlo Eugeni. We lazen voor het eerst over Carlo’s voorstel om een heus Intersteno-anthem te maken in E-News (de driemaandelijkse elektronische nieuwsbrief van Intersteno) nummer 82 van december 2017.

In voornoemd nummer van E-News, en later ook op de Intersteno-pagina op Facebook, deed hij een oproep om ideeën in te sturen. Welke muziek zou voor het Intersteno-anthem gebruikt kunnen worden? Beethovens negende? Verdi’s triomfmars uit Aida? Een originele compositie? Waar moet de tekst over gaan? Over Intersteno natuurlijk. Maar wat betekent Intersteno voor ieder van ons? Waarom ben je trots erbij te horen? Welke waarden draagt de organisatie uit, en wat is haar bijdrage aan de wereld? Wie het weet, mag Carlo een mailtje sturen.

De andere leden van raad van bestuur vonden het eerst maar een beetje een mal idee, maar ze lieten Carlo doen. Het resultaat overtreft echter alle verwachtingen! In het jongste nummer van E-News konden we de tekst van het anthem al lezen. Bij de opening ceremony van het 52e Intersteno-congres in Cagliari worden we getrakteerd op de première: een live uitvoering met orkest, met een soliste en met een koor.

Het is geen gewoon koor. De koorleden zijn immers geen vocalisten, maar doventolken. Ze zijn in het zwart gekleed en dragen witte handschoenen, waardoor de gebaren die ze met hun handen maken, heel duidelijk zichtbaar zijn. De naam van dit koor uit Cagliari (met koorleden van over heel Sardinië) is MusicàLIS. De groep staat onder de leiding van muziektherapeute Stefania Coccoda en doventolk Luciana Ledda. De LIS in MusicàLIS is overigens de afkorting van ‘Lingua dei Segni Italiana’: de Italiaanse Gebarentaal.

De soliste is Alice Madeddu, een sopraan met roots in Cagliari en met een internationaal palmares. Het orkest is de Banda di Monastir, gedirigeerd door Alessandro Cabras.

Na zijn veel te lange intro verdwijnt Carlo van het podium. Het wordt muisstil in de zaal. En dan horen we door de luidsprekers (een variatie op) een bekende Franse zin weerklinken: ‘Attention... 3, 2, 1...’ gevolgd door een fluitsignaal, zoals aan het begin van een wedstrijd. Vervolgens horen we meerdere sprekers, in verschillende talen, door elkaar. De stemmen vervagen en worden overstemd door het geratel van schrijfmachines. Wanneer ook dat geluid wegebt, komt het orkest in actie. Eerst met tromgeroffel, dan met een rustige begeleiding van piano en strijkers. De sopraan begint te zingen: ‘Intersteno! Intersteno! ...’

Tijdens de uitvoering wordt de tekst op het grote scherm geprojecteerd, zoals bij karaoke, met het aan de beurt zijnde woord in een kleurtje. Aan het einde, bij de ‘clackity-clack’ (een onomatopee voor het getik van een schrijfmachine) wordt het publiek aangemoedigd om mee te zingen.

De uitvoering is fantastisch! Dat vind ik althans, en met mij blijkbaar vele anderen, want na afloop krijgen de uitvoerders (en Carlo) een staande ovatie. De muziek, de tekst, de hele performance: fenomenaal! Om eerlijk te zijn, toen Carlo een kleine twee jaar geleden met zijn gekke idee kwam, had ik nooit gedacht dat het uiteindelijk zoiets moois en ontroerends zou worden.

De ingestuurde ideeën werden door Carlo verzameld en aaneengeregen tot een min of meer samenhangend geheel. Daarna riep Carlo professionele hulp in van een Amerikaanse songwriter (Hannah Kohl) en een Italiaanse componist (Matteo Magris). Samen maakten ze er een bijzonder geslaagde compositie van. In E-News gaf Carlo de nodige toelichting bij de tekst. Het anthem kreeg als titel Verba Manent – The Spoken Word Remains.

In een eerste strofe wordt verwezen naar de geschiedenis van Intersteno en worden de namen genoemd van Marcus Tullius Tiro (algemeen beschouwd als de grondlegger van de stenografie), sir John Westby Gibson (de organisator van het allereerste Intersteno-congres in 1887) en Marcel Racine (voormalig secretaris-generaal van Intersteno, gekend van de Racine-show).

Het tweede couplet legt de nadruk op Intersteno als een grote familie, op de activiteiten van de federatie, en op waar het allemaal om draait: het ‘vangen’ van woorden. De twee laatste strofen gaan over de gebruikte technieken en over de competitiegeest bij de wedstrijden.

Tussen de coupletten door wordt telkens het refrein herhaald. Het refrein (alsook de titel van het anthem) is gebaseerd op het bekende Latijnse gezegde ‘verba volant, scripta manent’, wat je vrij kunt vertalen als ‘het gesproken woord vervliegt, wat geschreven staat, blijft’. In het refrein wordt het als volgt verwoord: ‘Verba volant – The spoken word flies away’, en ‘Scripta manent – The written word remains’. Maar Intersteno maakt daar komaf mee: Intersteno vangt immers het gesproken woord en legt het vast op schrift, waardoor ook het gesproken woord blijft! En zo ontstaat het nieuwe motto: ‘Verba manent – The spoken word remains!’, meteen de titel van het Intersteno-anthem.

Het anthem wordt beëindigd met een reeks ‘clackity-clacks’, met af en toe een ‘ding!’ ertussen, wat uiteraard doet denken aan het getik en het einde-regel-belletje bij een schrijfmachine. De onomatopeeën worden een aantal keer herhaald, accelerando, tot op het einde nog één keer een triomfantelijk ‘Intersteno!’ weerklinkt, gevolgd door het definitieve fluitsignaal dat ook het einde van een wedstrijd aankondigt.

Ik heb het hele anthem op video vastgelegd, omdat ik het na afloop beslist nog een paar keer wou kunnen bekijken en beluisteren. Een audio-opname van prima kwaliteit (opgenomen zonder publiek) kun je inmiddels ook beluisteren en downloaden vanaf de Intersteno 2019-website.

intersteno.org
intersteno2019.org
www.facebook.com/INTERSTENO-International-Federation-for-info-and-communication-processing-187448026111
www.facebook.com/MusicàLIS-329561590808930

Geen opmerkingen:

Een reactie posten