Van 1 maart tot 3 juni liep in het Brugse Groeningemuseum een bijzondere tentoonstelling: Haute Lecture by Colard Mansion: een verzameling middeleeuwse manuscripten, incunabelen en prenten van de Brugse drukker en uitgever Colard Mansion. Voor mij, als typograaf, een niet te missen tentoonstelling! Maar zoals al te vaak gebeurt tegenwoordig, heb ik mijn bezoek wegens mijn vele andere drukke bezigheden moeten uitstellen tot het allerlaatste moment.
Colard Mansion leefde in het 15e-eeuwse Brugge. Hoewel over de man zelf weinig gekend is, ging hij de geschiedenis in als de eerste drukker van een boek met een kopergravure en als de drukker van het eerste boek in het Frans en het eerste boek in het Engels. Tot dan toe werden in Europa bijna uitsluitend boeken in het Latijn gemaakt. Hij behoorde tot de eersten in de Nederlanden om de uitvinding van Gutenberg (de boekdrukkunst) te gebruiken. Vóór die tijd werd ieder exemplaar van ieder boek door kopiisten met de hand overgeschreven, stel je voor! Boeken waren geen gemeengoed zoals nu, maar dure luxe-objecten die enkel de (heel) rijken zich konden permitteren.
In deze unieke tentoonstelling waren alle incunabelen (met losse letters gedrukte boeken van vóór 1501) van Colard Mansion met een of meer exemplaren vertegenwoordigd. Daarvoor werden exemplaren uitgeleend door bibliotheken en musea van over de hele wereld. Een groot deel van de boeken was afkomstig uit de collectie van de Brugse Openbare Bibliotheek en de Bibliothèque nationale de France in Parijs.
Hoewel de tentoonstelling erg mooi gepresenteerd was, moet me toch weer van het hart dat de belichting soms verre van optimaal bleek, zoals vaker gebeurt bij dit soort tentoonstellingen. Ik begrijp best dat de verlichting eerder bescheiden moet blijven, omdat te fel licht de fragiele boeken geen goed doet. Maar de positionering van de lampen is belangrijk. Wanneer je je over een vitrine met een opengeslagen boek buigt om het wat beter te kunnen bekijken, stel je helaas al te vaak vast dat je daarbij in je eigen schaduw staat, zodat je geen donder meer kunt zien. Als de vitrines vanuit een andere hoek belicht zouden worden, heb je dat probleem niet.
Foto’s van de boeken maken mocht niet, zelfs niet zonder flits. Jammer, maar daar had ik al rekening mee gehouden en ik had mijn spiegelreflexcamera dus thuisgelaten.
De stad Brugge liet voor de gelegenheid twee lettertypen ontwerpen, die gebruikt worden doorheen de tentoonstelling en voor aanverwant drukwerk, zoals de affiche en de persmap: Colard Mansion Bastarda en Colard Mansion Sans. Een mooi initiatief, maar als het bij dit eenmalig gebruik blijft, is dat natuurlijk een beetje zonde. Online is vooralsnog geen spoor van deze lettertypen te vinden, ook niet op de website van ontwerper Jo De Baerdemaeker.
Hoe dan ook, dit was een erg leerrijke en mooie tentoonstelling. Ik denk dat het al geleden was van 2002, het jaar dat Brugge culturele hoofdstad van Europa was, dat ik in de West-Vlaamse provinciehoofdstad nog een tentoonstelling over oude boeken had gezien (Besloten wereld, open boeken in het Grootseminarie). Wat mij betreft, mag dat in de toekomst best wat vaker gebeuren.
Binnenkort wil ik nóg twee tentoonstellingen bezoeken: Astronomisch geschilderd – ‘When space meets art’ in Cozmix, het bezoekerscentrum van Volkssterrenwacht Beisbroek, en Mummies in Bruges – Secrets of Ancient Egypt in het Oud Sint-Jan, maar dat is weer heel andere koek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten