In maart 2020 schreef ik op deze blog een stukje over mijn geplande bezoek aan een opvoering van Carmina Burana in het Brugse Concertgebouw, ter gelegenheid van de 125e geboortedag van Carl Orff. Het was een van de eerste evenementen die afgelast werden omwille van de coronacrisis. Geen nood, er kwam al snel een nieuwe datum: november 2020.
Maar ook dat ging niet door, want in het najaar van 2020 zaten we in de tweede golf van de pandemie. Het evenement werd meteen nóg een keer uitgesteld, nu tot november 2021.
Gisteravond was het dan eindelijk zover. Ik had een uitstekende plaats: centraal op de eerste rij, net voor de orkestbak, met vrij zicht op het podium. In tegenstelling tot de voorsteling die ik in diezelfde concertzaal in 2008 bijwoonde, zaten de orkestleden deze keer dus niet op de bühne, maar was het podium helemaal vrij voor koor, solisten en ballet.
Carmina Burana (Latijn voor ‘Liederen uit Beuern’, een dorpje in Beieren) is het werk dat Carl Orff in 1937 in één klap beroemd maakte. Zelf vond hij dat alles wat hij voordien gecomponeerd had, eigenlijk meteen de prullenmand in kon. De teksten voor de liederen komen van een collectie middeleeuwse gedichten, geschreven in het Duits en in het Latijn.
Het bekendste stuk uit Carmina Burana van Orff is ongetwijfeld het overweldigende O Fortuna, dat al talloze keren is gebruikt in films of reclamespots, en dat ik zelf ook ooit eens als opener van een van mijn diamontages gebezigd heb, in lang vervlogen tijden... De muziek van Carmina Burana – en van Orff-composities in het algemeen – wordt gekenmerkt door het veelvuldig gebruik van syncopen.
Ik heb voor het eerst met dit stuk kennis gemaakt in de muziekles op de middelbare school, en sindsdien is het een van mijn absolute favorieten. Uiteraard heb ik meerdere uitvoeringen in mijn muziekcollectie zitten en ik heb er de voorbije dagen, als voorbereiding op dit concert, nog een paar keer naar geluisterd. Ik houd ontzettend veel van de talloze ritmewisselingen en syncopen die dit werk kenmerken, en grote delen van de Latijnse tekst kan ik uit het hoofd meezingen (maar ik heb me gisteren in de zaal natuurlijk wel rustig gehouden).
De voorstelling van gisteravond heeft mij bijzonder aangenaam verrast. Eerst wist ik niet goed wat te verwachten, want toen het doek omhoog ging zagen we tot onze verbazing geen groot gemengd koor dat klaar stond om O Fortuna aan te vatten, maar werden we verrast met een stukje modern ballet in complete stilte (op het geschuifel van de balletschoenen op de toneelvloer na), op een vrijwel leeg podium. Op grote mobiele ledschermen in de achtergrond werden videobeelden vertoond, die ook tijdens het vervolg van de voorstelling een grote rol bleven spelen.
De drie solisten – een bariton, een sopraan en een contratenor, zoals het hoort – waren gekleed in prachtige kostuums, ontworpen door Nancy Avondts. Zij zorgde ook voor de kostuums van de koorleden en de dansers. Mede daardoor was deze opvoering helemaal anders dan het concert dat ik in 2008 had gezien. Toen betrof het een klassiek concert, met het symfonieorkest centraal op het podium geplaatst, daarachter het koor dat de hele tijd op zijn vaste plaats bleef staan, en vooraan de solisten.
Deze keer maakten de solisten en vooral de koorleden eigenlijk deel uit van het ballet. Soms stonden alle koorleden in één groep bij elkaar, even later stonden de bassen en tenoren aan de ene kant van het podium, de alten en sopranen aan de andere kant. En in tegenstelling tot de voorstelling van 2008 was er nu ook een kinderkoor voor Amor volat undique en Tempus est iocundum.
Het video-concept was een ontwerp van Sibe Kokke, op wiens Instagram-pagina je enkele foto’s van het evenement kunt zien (hier en hier).
Alles bij elkaar was deze productie, in een regie en choreografie van Gerard Mostard, een totaal andere en vernieuwende manier om Carmina Burana te ervaren. Dit was zo veel meer dan een klassiek concert; dit was een complete audiovisuele ervaring met muziek, dans, licht, kostuums en video, prachtig om te zien en heerlijk om naar te luisteren.
www.instagram.com/p/B9SplhVpF2r
www.instagram.com/p/B9QBAjwpAwy
